بررسی اثر گاباپنتین در افزایش اثر ضد دردی مرفین درآزمون زمان تأخیری پس کشیدن دم (tail flick) در موش های صحرایی نر

چکیده   زمینه و هدف: اوپیوییدها به عنوان داروهای انتخابی در درمان درد حاد، دارای عوارض جانبی زیادی می باشند. استفاده از داروهای دیگر همراه با دوزهای کمتر اپیوییدها موجب کاهش عوارض جانبی، تحمل و وابستگی به این داروها می گردد. لذا در مطالعه حاضر اثر تجویز همزمان گاباپنتین و مرفین در یک مدل درد حاد بررسی شده است.   مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی 36 سر موش صحرایی نر در 6 گروه 6 تایی مورد بررسی قرار گرفتند. اثر ضد دردی گاباپنتین (30 یا 90 میلی گرم بر کیلوگرم، زیرجلدی) و مرفین (5/0، 1 و 3 میلی گرم بر کیلوگرم، زیرجلدی) به تنهایی یا در ترکیب دو دارو به وسیله آزمون tail-flick (زمان تأخیری پس کشیدن دم) در موش های صحرایی نر بالغ سالم هر 15 دقیقه تا 105 دقیقه اندازه گیری شد. گروه کنترل نرمال سالین دریافت کردند. سطح زیر منحنی auc ( area under curve ) پس از تزریق در هر گروه به عنوان معیار اثر ضددردی محاسبه شد.   یافته ها: گاباپنتین با دوز 90 میلی گرم بر کیلوگرم و مرفین در دوزهای 1 و 3 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن اثر ضد دردی معنی داری را در مقایسه با گروه کنترل نشان دادند (05/0 p < ). سطح زیر منحنی پس از تزریق 5/0 میلی گرم بر کیلوگرم مرفین و 30 میلی گرم بر کیلوگرم گاباپنتین در مقایسه با موش های کنترل اختلاف معنی داری نداشته و به عنوان دوزهای زیر ضددردی محسوب شد. اما تجویز همزمان دو دوز زیر ضددردی گاباپنتین (30 میلی گرم بر کیلوگرم) و مرفین (5/0میلی گرم بر کیلوگرم) موجب افزایش معنی دار شاخص اثر ضددردی سطح زیر منحنی auc د ر مقایسه با مرفین (5/0 میلی گرم بر کیلوگرم) گردید (001/0 p< ) . تجویز هم زمان هر دو دوز گاباپنتین (30 و 90 میلی گرم بر کیلوگرم) با دوزهای ضددردی 1 میلی گرم بر کیلوگرم (005/0 p < ) و 3 میلی گرم بر کیلوگرم مرفین نیز موجب افزایش معنی دار شاخص اثر ضددردی auc نسبت به مرفین تنها شد (05/0 p < ).   نتیجه گیری: سطح زیر منحنی پس از تزریق گاباپنتین اثر ضددردی مرفین را چه در مقادیر زیر ضددردی و چه در مقادیر ضددردی در مدل درد حاد به صورت وابسته به دوز افزایش داد.   واژه های کلیدی: گاباپنتین، مرفین، تجویز توأم، درد حاد، ضددردی